Mengen

Hoe werkt een vacuüm ontluchtingsset?

Verreweg de beste methode om belletjes uit je gemengde epoxy te verwijderen, is een vacuüm ontluchtingsset. Hiermee wordt met behulp van een vacuümpomp het lucht uit een vat getrokken, waar je je mengbeker met gemengde epoxy in hebt gezet. Door de lage druk komen de belletjes vanzelf naar boven. Hoe je hebt gemengd, hoe lang de epoxy daarna nog heeft gestaan, hoe vloeibaar de epoxy is, welke olie er in de pomp zit, en de omgevingstemperatuur bepalen hoe lang je moet ontluchten. Ontluchten kan in het beste geval in een paar minuutjes klaar zijn, maar kan ook wel eventjes duren (15-20 minuten). Hoe dan ook werkt het gegarandeerd. Het vereist wel een investering, want een vacuüm ontluchtingsset is helaas niet goedkoop.


Hoe gebruik ik een vacuüm ontluchtingsset?
Een volledige vacuüm ontluchtingsset bestaat uit een vacuümpomp, een slang, en een vacuümvat (ook wel vacuümkamer genoemd). Vaak zit er ook een manometer (drukmeter) bij, bij de pomp of op het vat, zodat je de (onder)druk in de gaten kunt houden.
  1. Controleer of je mengbeker voldoende groot is. Epoxy die ontlucht wordt, neemt flink in volume toe. Dit is afhankelijk van hoeveel lucht er in zit, maar ook van hoe makkelijk de belletjes knappen. En dat is weer afhankelijk van de temperatuur en de dikte van de epoxy. Dun vloeibare epoxy op een warme dag zal ongeveer tweemaal in volume toenemen. Dikke epoxy op een koude dag kan wel achtmaal in volume toenemen. Na een tijdje krijg je ervaring in het inschatten hoeveel groter je mengbeker moet zijn.
  2. Open het vat en plaats je mengbeker in het midden. Sluit het vat en controleer of het deksel er goed op zit.
  3. Controleer het oliepeil in de pomp. Er zit vaak een glaasje aan de voorkant waar je het oliepeil kunt controleren. Zet de pomp nooit aan als het oliepeil te laag is. Kijk ook of de olie nog schoon is. Zo niet, is het tijd om de olie te vervangen. Raadpleeg daarvoor de handleiding van de pomp. Er zit vaak een ventiel aan de voorkant wat losgedraaid kan worden om de olie er uit te laten stromen.
  4. Controleer of het ventiel van het vat dicht zit, en zet de pomp aan. Check de manometer of je inderdaad de druk ziet dalen. Als je de druk niet ziet dalen, of je hoort dat er tussen het deksel en het vat lucht ontsnapt de kamer in, stop dan de pomp, open het ventiel voorzichtig, en vet de rand tussen het deksel en het vat wat in. Controleer ook alle slangen op lekkages. Probeer het daarna opnieuw.
  5. In het begin maakt de pomp meer herrie, omdat er veel lucht uit de kamer gepompt kan worden. De pomp heeft een klep die voorkomt dat lucht terugstroomt het vat in, en je kunt dit horen klepperen als de pomp net wordt aangezet.
  6. Vooral als de pomp veel lucht te verpompen heeft, kan er 'rook' uit komen. Dat is olie damp die met het lucht mee de pomp verlaat. Dit is geen enkel probleem, maar je pomp kan er aan de buitenkant wel vettig van worden, dus als je er last van hebt kun je de pomp op een paar tissues zetten.
  7. Houd de epoxy goed in de gaten. Je wilt niet dat het overstroomt omdat je niet op zit te letten. De epoxy zal eerst in volume toenemen, en kan daarna even stil gaan staan. Dat gebeurt als de pomp nog koud is, en even geen dieper vacuüm kan bereiken. Je hoort dan ook de luchtklep niet meer. Als de pomp en de olie verder opwarmt, zal je de klep weer horen, en zal de druk verder afnemen. Je kunt dit een handje helpen door een dunnere olie te gebruiken in je pomp, zoals ISO-VG 68. Veel pompen komen met ISO-VG 100 olie, die wat dikker is maar ook langer mee gaat.
  8. Als het niveau van de epoxy weer gedaald is en de meeste belletjes zijn verdwenen, kan de pomp uit. Het kan zijn dat de epoxy nog verder lijkt te 'koken'. Hoewel het schuim dan al verdwenen is, komen er steeds grote bellen uit de epoxy. De pomp heeft dan een diep vacuüm getrokken (rond de 0 mbar). De lucht is dan al uit de epoxy verdwenen, en je bent al klaar.
  9. Open het ventiel uiterst voorzichtig. Als je het te snel open draait, stroomt de lucht te snel het vat in, en spat de epoxy tegen de bovenkant van het vat. Je kunt aan de epoxy in je mengbeker zien of je het ventiel wat verder open kunt draaien.
  10. Als er geen lucht meer het vat in loopt, kun je het vat openen. Je kunt dit ook aan de manometer zien. Als je toch nog kleine belletjes op het oppervlak hebt, kun je die weg halen met wat bubble burst. In mijn ervaring verdwijnen deze overigens vaak vanzelf.
  11. Klaar om te gieten!
  12. Mocht je de vacuümkamer om wat voor reden dan ook willen schoonmaken, doe dat met droge papieren doekjes of eventueel met wat alcohol. Doe het absoluut nooit met aceton! Aceton tast het plastic aan.

Het kan overigens dat het je niet snel genoeg gaat. Je kunt gerust tussendoor de pomp uitzetten, lucht in het vat laten lopen, en de belletjes verwijderen met bubble burst, een heatgun, of een brandertje. Daarna kun je het vat weer sluiten en de pomp weer aanzetten voor de volgende ronde. Wat je ook kunt doen, als je een laag schuim op je epoxy hebt liggen, is je vat oppakken en voorzichtig heen en weer schommelen. Het schuim vormt dan grotere belletjes die veel eerder knappen. Na een tiental seconden wachten zodat de grote belletjes naar boven kunnen komen, kun je dit herhalen. Je kunt zo door gaan tot al het schuim weg is. Andere tips van de pagina over belletjes helpen ook goed, zoals het verwarmen van de epoxy. Als je epoxy te dik is, kun je hem zelfs iets verdunnen met wat alcohol. Je epoxy wordt dan vloeibaarder, en de belltjes komen er veel makkelijker uit. Als je de alcohol er weer uit wilt hebben, kun je de epoxy wat door laten koken in het vacuümvat op de laagste druk.

Epoxy Café
Wil je nog meer weten? In ons maandelijkse online Epoxy Café van november 2021 heeft Ivo van EpoxyTips.nl en Ocean Dream Worlds ons alles uitgelegd over het gebruik van een vacuümset. Je kunt de opname hieronder nakijken.



Gerelateerde links