Er zijn heel veel verschillende soorten epoxy, dus ik kan me voorstellen dat je door de bomen het bos niet meer ziet. Ik hoop dat deze informatie je kan helpen een keuze te maken! Heb je geen zin in lezen? Geen probleem, we hebben ook een snelle keuzehulp!

Kant-en-klare UV hars

Veel mensen komen bij epoxy terecht door de reclames van de kant-en-klare UV hars. Niet iedere hars is hetzelfde, maar meestal zijn dit harsen op basis van een acrylaat. Je doet wat van de hars in een mal, schijnt er UV licht op, en het wordt redelijk snel hard. Simpel en snel. Maar, er zitten wel wat nadelen aan. Allereerst is deze hars, per kilo gezien, extreem duur. Je kunt het in China kopen of in Nederland, maar hoe dan ook betaal je voor een kilo hars veel meer dan wat je anders had betaald voor twee-componenten epoxy. Daarnaast is deze hars alleen voor kleine dingen bedoeld. Voor grote objecten, al is het maar een onderzetter, is hij eigenlijk al niet geschikt. Als het UV licht niet bij alle hoeken (even) goed komt, trekt je werkje krom of hardt het niet goed uit. Ook als er donker pigment wordt gebruikt, gaat de uitharding met de UV lamp minder goed. Sommige harsen polymeriseren ook niet goed aan het oppervlak, omdat zuurstof de uitharding tegenwerkt. Tenslotte geven veel gebruikers aan dat ze deze hars vinden stinken. Voor groter werk wordt deze hars dus eigenlijk niet gebruikt. Voor kleine hangertjes is hij wel handig, en om dingen even snel vast te lijmen.

Twee-componenten epoxy

Dan de twee-componenten epoxy. Hier zijn de mogelijkheden enorm. Maar, het voordeel is dan wel dat je voor iedere toepassing een epoxy hebt. Deze epoxy weeg je af en meng je met elkaar (let op de mengverhouding), en wordt dan vanzelf hard (meestal in 24 uur). Je hebt dan geen UV lamp nodig.
Polyestershoppen.nl heeft super veel verschillende epoxies beschikbaar. Ik geef je hier een paar opties van de meest gebruikte soorten. Deze variëren in maximale laagdikte (zie de informatie over een flash cure), viscositeit (vloeibaarheid), hittebestendigheid, UV bestendigheid, voedselveiligheid, en andere eigenschappen. Vind je dit allemaal teveel keuze en wil je gewoon weten waar te beginnen, dan zou ik een kijkje nemen bij beschikbare starterspakketten.

Standaard gebruik

De standaard epoxy die geschikt is voor de meeste toepassingen. Kan tot 3cm diep gegoten worden onder de ideale omstandigheden, maar 2.5cm is een veiligere keuze. Deze epoxy met een 100:60 verhouding is goed UV bestendig en is goed vloeibaar, waardoor hij makkelijk gemengd en gegoten kan worden.

Voor coatings of onderzetters - verschillende viscositeiten en oppervlakte kwaliteit

Voor dunne lagen, bedoeld voor onderzetters of om je werk een coating laag te geven, zijn er veel opties. Een belangrijk verschil is hoe vloeibaar je de epoxy wilt hebben. Een vloeibare epoxy is makkelijk om te mengen zonder veel belletjes te krijgen, en is makkelijk te gieten. Maar, kleuren kunnen ook erg door elkaar heen lopen, en misschien wil je dat juist niet. Ook loopt de epoxy snel ergens van af, als je bijvoorbeeld een bol of een MDF plaat een coating laag geeft. De dikte van de epoxy is dan erg belangrijk. Een dikvloeibare epoxy is lastiger te mengen en dit geeft veel belletjes in de epoxy, die er moeilijker uit komen. Je moet de epoxy dan in dunne lagen gieten, of echt een vacuümset hebben. Onderstaande drie voorbeelden hebben allemaal een iets makkelijkere 2:1 mengverhouding, harden iets sneller uit dan de standaard epoxy, en zijn ook allemaal UV bestendig (maar volgens mijn tests iets minder dan de standaard epoxy).
De lage viscositeit (LV) epoxy is ongeveer net zo vloeibaar als de standaard epoxy.
De medium viscositeit (MV) epoxy is flink dikker dan de standaard epoxy.
De hoge viscositeit (HV) epoxy is heel dik en loopt bijna niet uit.
De LV is handiger voor onderzetters of sieraden, de MV is erg handig voor werken met alcohol inkten of als toplaag, de HV is erg handig voor geodes of ocean art, of als toplaag. Als je twijfelt over welke dikte je nodig hebt, kies dan een dunnere optie. Als die achteraf te dun blijkt, dan kun je het altijd wat laten staan na het mengen om het dikker te maken.

Bovenstaande epoxies werken goed voor coatings, maar kunnen net zoals vele andere epoxies kleine afwijkingen krijgen op het oppervlak. Die zijn alleen zichtbaar van dichtbij, als je kijkt naar reflecties in het oppervlak. Voor absoluut de allerbeste coating die ik gezien heb van alle epoxies die ik ooit heb getest, is er de super clear epoxy. Deze is wel wat duurder dan de andere epoxies, maar heeft het verreweg het beste oppervlak, zeker wanneer je de epoxy wat laat indikken voordat je hem giet. Deze epoxy heeft een 100:40 mengverhouding, is goed UV bestendig, en heeft een lage viscositeit. Er zit een licht paarsige gloed in deze epoxy, maar dat valt niet op wanneer deze in een dunne laag wordt gegoten. Wanneer deze epoxy wordt nabehandeld, is hij ook goed hittebestendig tot ongeveer 75°C.

Voor diepe gietingen

Voor diepere gietingen heb je een langzaam uithardende epoxy nodig. Dit is handig voor het in één keer ingieten van bloemen of grotere objecten. Deze epoxy voor grote gietingen is hier goed voor geschikt. Hij kan tot 10cm diep gegoten worden onder de ideale omstandigheden, en hardt dan ook uit in enkele dagen in plaats van één dag. Deze epoxy met een 100:43 verhouding is goed UV bestendig en is goed vloeibaar, waardoor hij makkelijk gemengd en gegoten kan worden. Als je niet veel geduld hebt en je wilt dat deze epoxy sneller uithardt, dan kan hij gemengd worden met de standaard giethars met 100:60 verhouding. Dat levert wat rekenwerk op, maar geeft een prima uitharding in 24 uur bij diepere gietingen van een paar centimeter.

Voedselveilige epoxy

Dit is een beladen onderwerp. Hoewel er genoeg mensen zijn die zeggen dat eenmaal uitgeharde epoxy volledig voedselveilig is, is dat helaas niet het geval. Ja, kort contact met voedsel is geen probleem. Maar voor langdurig contact met voeding heb je speciale voedselveilige epoxy nodig. Stoffen die niet in voedsel aanwezig mogen zijn, zijn hier niet in te vinden. Van toegelaten stoffen is gemeten of de concentratie niet te hoog wordt als er eten op wordt gelegd. Er moet gezegd worden dat in alle gevallen de epoxy altijd volledig uitgehard moet zijn (twee weken) voordat er voedsel op gelegd mag worden. Ook is het erg belangrijk de mengverhouding heel precies te volgen, zodat alle hars met verharder heeft kunnen reageren, en andersom. Gebruik geen pigmenten in voedselveilige epoxy, tenzij je zeker weet dat het pigment voedselveilig is. Er mag ook geen UV stabilisator worden toegevoegd, omdat deze niet geschikt is voor voedselcontact. De meest simpele oplossing is om voedselveilige hars als toplaag te gebruiken bovenop je ontwerp. Deze voedselveilige epoxy is getest en gecertificeerd. Deze epoxy heeft een 100:60 verhouding, is niet UV bestendig, en is erg dik (vergelijkbaar met de HV hierboven beschreven).

Hittebestendige epoxy

Hittebestendigheid is een vak apart. De meeste epoxies zijn hittebestendig tot 50°C. Dit houdt in dat boven deze temperatuur, de epoxy buigzaam wordt. Voor onderzetters betekent dit dat een hete kop koffie of thee de epoxy zacht kan maken en een afdruk maakt in je epoxy. Je krijgt dan kringen in je onderzetter. Ik heb heel veel verschillende epoxies getest, maar enkel deze hittebestendige epoxy doorstaat mijn testen met een kopje van 85°C. Deze epoxy heeft een 100:30 verhouding, is wat blauwig, en is erg dunvloeibaar (veel dunner dan de standaard epoxy). Om de maximale hittebestendigheid te halen, moet hij wel worden nabehandeld. Een andere methode om geen kringen in onderzetters te krijgen, is de flexibele epoxy hieronder beschreven.

Flexibele epoxy

Deze flexibele epoxy wordt niet hard zoals andere epoxies, maar blijft flexibel. Hij is daarvoor leuk te gebruiken als je bijvoorbeeld een flexibele sleutelhanger wilt maken. Ook is hij handig als een toplaag voor dienbladen, omdat hij een wat stroever oppervlak krijgt. Deze epoxy heeft een 100:38 verhouding, is absoluut niet UV bestendig, is wat gelig, en is ongeveer net zo vloeibaar als de standaard epoxy. Je kunt hem wel redelijk UV bestendig maken door UV stabilisator toe te voegen. Als je het oppervlak wat te plakkerig vindt, kun je dat oplossen door er wat polijst was op uit te wrijven.

Winter epoxy

Epoxy hardt uit door een chemische reactie. Deze reactie heeft echter ook warmte nodig om te werken. Bij een te lage temperatuur, harden epoxies niet uit. Deze winter epoxy is speciaal ontwikkeld om al bij temperaturen van 4°C uit te harden. Bij kamer temperatuur is hij dan ook heel snel uitgehard, dus hij kan ook gebruikt worden als zeer snelle epoxy. Hij kan daarom alleen niet diep gegoten worden bij kamertemperatuur. Deze epoxy heeft een 2:1 verhouding, is niet UV bestendig, is wat gelig, en is ongeveer net zo vloeibaar als de standaard epoxy. Je kunt hem wel redelijk UV bestendig maken door UV stabilisator toe te voegen. Ik raad echter niet aan om hem te gebruiken voor heldere gietingen.